Author Archives
ښه راغلاست، د دې بلاګ هدف پر بدلون، ټکنالوژۍ، مشرۍ او مديريت او کله ناکله ټولنيزه موضوعاتو په اړه پوهنيزه مواد خپرول دي، زموږ بحث تر ډېره علمي دی او هڅه کوو چې په لوړه او پراخه سطحه پر یادو شوو موضوعاتو عمومي او ټولنيزه بحثونه رامنځ ته کړو.
Welcome! The blog is intended to provide a discussion space on topics of Leadership, Management, Technology and social issues/challenges which could be addressed through better leadership, management and adoption of technology.
It's a personal blog and may represent a personal view.
-
واټس اپ نوی پاليسي او آنلاين محرميت
د دې ډير امکان دی چې د واټس آپ له دې بدلون سره د دوی پر بازار او کاروونکو پر شمير دومره څرګنده اغېزه رانشي، نن سبا هر څه د آسانۍ پر اصل روان دي، او د آسانۍ پر تعريف کې يوه ځانګړنه د هغه محصول ټولنيز قبوليت دی يعنې څومره خلک يې کاروي يا پر بله وينا د هر هغه محصول کارول آسانه دي چې ډير خلک يې کاروي ځکه چې هرې ممکنه ستونزې لپاره حل وي او بل هر څوک يې کاروي نو که تاسې يې ونه کاروئ له کاروانه به پاتې وئ.
-
ژبه او مفاهمه
داسې ګڼل کيږي چې که غواړئ چې بله ژبه زده کړئ نو تر ټولو ښه او آسانه لار يې داده چې په خپله ژبه کې مهارت تر لاسه کړئ، ويل کيږي هغوی چې خپله مورنۍ ژبه يې ښه زده وي په بهتره توګه کولای شي بهرنۍ ژبه زده کړي.
مفاهمه په ژبه کې نشي راغونډيدلای يا په بله وينا هغه څه چې زه يې وايم په اوو زرو نورو ژبو کې هم له بیلو ټکو او عنوانونو سره بيانيدلی شي، خو د اغېزمنې مفاهمې لپاره د ژبې غنا مهمه مګر حتمي نه ده.
-
دولتي چارې – پروسه که نتايج
دولت لپاره ولې پروسې مهم دي، ځکه چې دولت خپل صلاحيت خرڅوي، او هر چارواکی پر يوه موقف او چوکۍ ناست وي او خلکو د هغې چوکۍ لاسليک يا “اجازه” پکار وي، يعنې د دغې چوکۍ اشغالوونکی د دولت په استازيتوب دا صلاحيت لري چې تاسې ته د اجازه درکړي، نو کله چې موږ د دولت له اړخه نتيجه تعريفوو نو د هغه لاسليکونو لاسته راوړل يا پروسو څخه تيريدل مو هدف وي چې د دولت يا دولتي ادارې په چوکاټ کې بايد طی شي
-
راويښيدل – د چاپير له فکر خلاصون
د دې ليکنې هدف، څرنګه کولای شو لدې متل “چيرې چې اوسی په خوی به د هغوی سی” څخه ځان خلاص کړو.
بشري خواص په نړيواله توګه يو ډول وي، زموږ په اصطلاح کې به ورته “پر واقعيتونو سترګې پټول”، څوک به ورته “د فيل په غوږ کې ويديدل”، “څوک به ورته د فيل مرغ په څير په شګو کې سر خښول” او يا څوک به ورته “د پيشو په ليدلو د کوترې په څير د سترګو پټول” وايي، خو خبره ټوله همدې ته راځي چې پر داسې معلوماتو سترګې پټول دي چې د شخص پر مزاج برابر نه وي.
-
د آنلاين لوبو بندول
نن سبا د پبجي او ځينې نورو آنلاين لوبو بندولو خبره ښکته پورته کيږي، دلته همدې موضوع ته اشاره کوو، ورسره پر دې غږيږو چې هر هغه څه چې د يو چا خوښ نه شي د هغې بندول به کوم درد دوا کړي.
ګرځنده ټليفونونه او انټرنېټ زموږ د ژوند نه بيليدونکي برخه ده، نو د دې پرځای چې له هغې څخه د ډډې کولو او بندولو هڅه وکړو، د هغې پر بهتره استعمال بايد ځان پوه کړو، له همدې کبله پر دې موضوع له درې اړخه بحث کوو
-
د باارزښته کارکوونکو اته نښې، څرنګه باارزښته کارکوونکي وپيژنئ؟
تر ټولو وړاندې دا پوښتو چې باارزښته کارکوونکی څرنګه تعريفوئ؟ د هغې د تجربې يا کاري اخلاقو پر بنسټ؟ په ځانګړي ساحه کې د هغې د مهارتونو پر بنسټ يا ادارې ته د وفادارۍ پر اساس؟
سلوک په اړه څه فکر کوئ؟ آیا کله چې استخدام کوئ يوازې کاري تاريخچې او پوهې ته ګورئ او سلوکي اړخ له پامه غورځوئ يا ارزولو لپاره ميکانيزمونه په پام کې نه نيسئ، دلته له تخنيکي پوهې او کاري تاريخچې اخوا د کارکوونکو پر ارزښت ورته موضوعاتو غږيږو.
-
له مدیريته تر مشرۍ، توپير او ورتګ
مشري له خلکو سره کار کول وي او خلک ستاسې صداقت، انسانیت او عموماً اخلاقي او سلوکي اړخونو ته ګوري، نو ځکه کله چې موږ له مشرۍ غږيږو نو داسې ګڼو چې تاسې له خلکو سره د کار کولو مهارت لرئ او خلک ستاسې خبرې ته ارزښت ورکوي، نو که څوک نه وي نو مشري پر چا کړی يا که چيرې خلک له تاسې ګوزاره نه کړي نو مشري چيرې کوئ.
-
الکترونيکي تذکره او بې ځايه معلومات
له يوې مودې راهيسې دولت ولس ته د الکترونيکي تذکرې ويش پيل کړی دی او تيره اونۍ يې ويل چې تر اوسه يو ميليون وګړو دا تذکرې اخيستی دي، پدې لیکنه کې موږ د دې تذکرې پر ارزښت غږيږو او ورسره دا هم څيړو چې څرنګه دولت د اړونده اداره کولای شي د اوسني حالت برخلاف دا چاره په بهتره توګه پرمخ يوسي.
تر هر څه وړاندې بايد پر دې پوه شو چې تذکره ولې ويشل کيږي، تذکره د ولس بااعتباره معلوماتو لرلو لپاره ويشل کيږي، او هر معلومات یو ډول ارزښت نه لري، نو ځکه مخکې لدې چې د تذکرې ويش مطرح شي دا بايد وټاکل شي چې څه ډول معلوماتو راټولولو ته اړتيا لرو، څرنګه يې راټول کړو او ولې او پر دې معلوماتو به څه کړو.
-
ټکنالوژي او د وخت ارزښت
د ټکنالوژۍ اصل هدف د انساني توانونو بهترول دي، يا پر بله وينا د ژوند آسانول دي، د انسان په وده کې د ټکنالوژۍ له ارزښت انکار نه کيږي، له ليکلو نيولې تر بريښنا، انټرنېټ او ټليفون او نن سبا خلاوو ته د انسانانو ليږل ټول د ټکنالوژيو بيلګې دي چې د انسان توانونه يې څو چنده لوړ کړي دي، زموږ دلته بحث د معلوماتي ټکنالوژۍ پر معاصرو وسيلو دي چې څرنګه د انسان د وخت ضياع سبب ګرځي، او غیر مؤثر او ګټور استعمال يې دوديږي.
-
څرنګه په ښه توګه انتقاد ومنئ
ګوتنيونه او انتقاد د شخصي او مسلکي ژوند يوه نه بيليدونکي برخه ده، او داسې ګڼل کيږي چې د شخص په بریاليتوب کې انتقاد ته ښه غوږ نيول حياتي ونډه لري. هیڅوک په خپل ذات کې پوره نه دی، نو ځکه تل اړتيا لري چې له نورو واوري او اکثراً د اوريدنې په دې جريان کې فکر کوي چې خلک د دې خبرې ته غوږ نه نيسي، يا هر هغه څه چې د دې پر خوښه نه وي فکر کوي د دې پر چارو انتقاد دی.
-
ستراتيژي مو ولې کار نه کړي – دې ۷ خنډونو او لاملونو ته وګورئ – دوهمه برخه
دا زموږ د ستراتيژئ د کار نه کولو د پټ خنډونو يا ادارې داخلي اړخونو د ليکنې دوهمه برخه ده، په لومړئ برخه کې موږ په لومړيو دريو خنډونو (د ارزښتونو ابهام او متضاد لومړيتوبونه، د مشرانو ناتوانه ډله او د مشرۍ پر نامناسب ډول) وغږيدو، پدې برخه کې موږ پر پاتې څلورو خنډونو او ورسره د دې ستونزو پر حل غږيږو.
-
ستراتيژي مو ولې کار نه کړي – دې ۷ خنډونو او لاملونو ته وګورئ – لومړئ برخه
له هر څه وړاندې ستراتيژي په ساده ډول داسې تعريفوو چې د خپلو وړتياوو او توانونو پر کارولو د ضعفونو له منځه وړل دي يا په بله وينا تر ټولو ښه فرصت څخه د ګټې اخيستنې لپاره له خپلو غښتلتياوو او توانونو کارول دي. سره لدې چې نن سبا د ستراتيژئ ټکي ډير ښکته پورته کيږي او يو غني او پراخه بحث يې رامنځ ته کړی دی خو په اصل کې له چاپيریال څخه د خپلو توانونو او امکاناتو پر کارولو بهتره ګټه اخيستنه ده.پدې برخه کې موږ د همدې ستونزو پر حل غږيږو.
-
ادارې د کارکوونکو په روزنه کې چيرې خطا ووځي – دوهمه برخه
دا د ادارو لخوا د خپلو کارکوونکو په روزنو کې د نيمګړتياوو په اړه د ليکنې دوهمه برخه ده، په لومړئ برخه کې موږ وغږيدو چې څرنګه د روزنې اکثره پروګرامونه اړونده پايلو ته نه رسيږي، څرنګه د غلطو لاملونو له کبله زده کړه هڅوي، د زده کړو وخت مناسب نه وي، د غلطو شيانو پر زده کړه تمرکزه کوي، زده کړه هيريږي او څرنګه د نوو زده شوو موادو عملي کولو کې پاتې راځي.
پدې برخه کې موږ د همدې ستونزو پر حل غږيږو. -
ادارې د کارکوونکو په روزنه کې چيرې خطا ووځي – لومړئ برخه
د کارکوونکو پر زده کړه ډير شرکتونه او اداری پراخه اندازه مالي او نورې زيرمې مصرفوي، خو بیلابيلې څيړنې ښيي چې د زده کړو دا پروګرامونه تر ډيره هغه پايلې نه لري چې ادارې ترې تمه لري، پدې ليکنه کې موږ هڅه کوو د زده کړو د دې پروګرامونو ځينې نيمګړتياوې په نښه کړو، او ورسره پر دې هم وغږيږو چې څرنګه کولای شو د دې نيمګړتياوو او خطاوو مخه ونيسو.
-
له بحران وروسته په خوندي او آرامه ډول د کارځايونو پرانيستل
لکه څرنګه چې موږ په کراره له قرنطينه او کورونو کې له ناستې څخه راوځو، بهتره ده چې د خپلو همکارانو، کارکوونکو او ځانونو خوندتيا لپاره ځينې ټکي په پام کې ونيسو. سره لدې چې حکومتونه د تګ راتګ قیدونه په کراره ليرې کوي، خو دا پدې معنا نه ده چې دا روغتيايي بحران له منځه تللی دی يا د بیرته راستنیدو امکان يې کم شوی دی.
-
له پوهې ويره
دا بحث د علم او عمل تر منځ راڅرخي، چې پوهه ولې او آیا ډيره پوهه د ښه عمل سبب ګرځي او آیا ناپوهي بده ده. زموږ تاريخ فزيکي زور افسانوي کړی دی، هر اتل قهرمان مو فزيکي زور څښتن وو، ښايي يو دليل يې دا وي چې د فزيکي زور ارزول او تلل آسانه دي او يا ښايي لدې کبله وي چې دا يوه بې سواده ټولنه وه او ده او د زور او مال قدر پکې ډير وو او تر ډيره اوس يې هم قدر شته.
-
ډير کار که لږ خو ځيرکه کار
نړۍ له روغتيايي وبا سره لاس او ګريوان ده، او داسې ښکاري چې په نږدې وختونو کې دا وبا پر ورکيدو هم نه ده، او آن که دا وبا ورکه هم شي بيا يې هم د انسان پر سلوکونو او کاروبارونو تلپاتې اغېزې پريښودی، دلته موږ د کار پر ډول غږيږو، دا څیړو چې آیا دا ښه ده چې د شپې تر اتو په دفتر کې ياست يا د خپلو لومړيتوبونو پر اساس لږ خو د لوړې اغېزې کار وکړئ.
-
د ښې مشرۍ لپاره دا ۱۱ عادتونه خپل کړئ
تر اوسه دا پوښتنه شته چې مشري زده کيږي يا موروثي وي، خو نوی څيړنې ښيي چې که چيرې د مشرۍ مهارتونو پر دريو برخو وويشل شي نو يوه يې موروثي او دوه برخی يې زده کړې پر اساس وي، نو د هغوی لپاره چې د ښې مشرۍ په لټه کې دي، مشري يو زده کيدونکی مهارت دی، يا پر بله وينا له دوامدارې هڅې سره هر څوک ښه مشر کيدای شي.
-
ويره او ابهام – د روغتيايي وبا په صورت کې ادارو او کارکوونکو ته ځينې وړانديزونه
نن سبا نړۍ له يوې روغتيايي وبا سره مخ ده، او د نړۍ يوه فعاله غړي په توګه موږ هم يې له اغېزې خوندي نه يو، پدې لیکنه کې هڅه کوو د دې وبا پر اداري کارکوونکو، اداره او عموماً د انسان پر رواني حالت د ويره او ابهام تر اغېزې لاندې وغږيږو، دا لیکنه په اداري چوکاټ کې د بهترو تجربو او کړنو په رڼا کې لیکل شوې ده. موږ روغتيايي توصيې نه ورکوو او نه بايد له هغې نقطې نظره ولوستل شي، يوازې دې ته ګورو چې د انديښنو او ويرې په دې حالت کې ادارې څرنګه کولای شي خپلو چارو ته دوام ورکړي.
-
د قناعت ورکولو له نسلونو راپاتې اصل
د بل قانع کول د نن ژوند يو تر ټولو مهم کمال دی، په داسې زمانه کې چې د فزيکي زور توان مخ په کميدو دی، او هر څوک غواړي چې د ژبې پر کمال بل قانع کړي، د قناعت بښلو توان بازار نور هم په ګرميدو دی.
لدې سره داسې ګڼل کيږي چې د قناعت بښلو دا توان له نسلونو پر ځای پاتې دی، او ډير کم يې تغير کړی دی، نن د پوهې او مفکورو ژوند دی، او بريالی هغه دی چې وکولای شي خپل فکر بل ته په کمال ورسوي، قانع يې کړي چې د ده غږ واوري او هغه څه چې وايي ورسره يې ومني.
