مديريت Management

د مديريت اړونده ليکنې

اداري کلتور او د کارکوونکو هڅونه

پدې ليکنه کې موږ د ادارې پر کلتور غږیږو او د هغې په رڼا کې د کارکوونکو له هڅونې يادونه کوو، ډيرې ادارې او آمرين لدې ګيله من وي چې همکاران او کارکوونکي يې کار نه کړي، يا کار ته ډير په مينه لاس نه اچوي، دلته دا څيړو چې آیا دا د شخصي هڅونې بحث دی، کلتور اغېزه لري او که نه دا مامورين مشرانو ته لارښونی لپاره ګوري.

اداري کلتور عموماً د منل شوو سلوکونو، اخلاقو او د يو څه اجرا کولو له کړنلارې عبارت وي، هره اداره خپل کلتور لري، چې تر ډېره د کارکوونکو سلوک ټاکي، اکثره وختونه هغوی چې په يوه اداره کې کار کوي تر ډېره پر خپل کلتور نه پوهيږي، خو کله چې يو څوک له بهره راشي نو پوهيږي چې اداره څه ډول کار کوي

اهليت او بهترول يې

له اهليت څخه هدف د يوې چارې او کار لپاره مناسب کيدل دي، په بهترين حالت کې وظيفې او مسؤلیتونه بايد د اهليت پر اساس وويشل شي، يا څوک بايد د يوه کار لپاره مناسب وي، موږ پدې لیکنه کې پردې غږيږو چې دا اهليت بايد څرنګه اندازه شي، پراخه ډولونه يې ښايي څه وي او څرنګه يې بهترولی شو.

هر څوک د یوه کار اجرا لپاره عموماً دريو مشخصاتو ته اړتيا لري، يا که داسې ووايو چې که غواړئ يو چا ته کار وسپارئ نو عموماً د هغه توانونه او اهليت له دريو نقطو ارزول کيږي: سلوک، پوهه او مهارت

ولې د سمې دندې خوښول ستونزمن دي

بهترينه دنده يا وظيفه کومه يوه ده، هر څوک ورته خپل تعريف لري او په خپل فکر يې تلو، سره لدې چې ښايي موږ  ته دا معلومه هم وي چې څه غواړو، خو کله چې موږ بيا نوې دنده انتخابوو نو دا تعريفونه مو يا هير وي يا دا تمه لرو چې راځه دا دنده واخله بيا به ورسره ګوزاره وکړم يا ښايي دنده به دومره خرابه نه وي لکه چې له پيله ښکاري يا به زه ورسره وروسته عادت شم يا د بل کار پيدا کول سخت دي.

آنلاین د کمکيانو او ځوانانو ساتنه – د وليانو لارښود – دوهمه برخه

دا زموږ د کمکيانو، ځوانانو او پيغلو آنلاين ساتلو ليکنو دوهمه لړۍ ده، په لومړئ کې موږ ماشومانو/ځوانانو لپاره پر لارښوونو غږيدلي وو، دلته دا لړۍ د دې نجونو/ځوانانو والدينو او وليانو لپاره ده. پدې بحث کې ماشومان/ ځوانان بيلابيل ځايونه کارول شوي دي، لدې څخه هدف دواړه هلکان او نجونی دي، او چيرې چې مشخص د جنس بحث وي، هلته جنس اړونده ټکي (لکه هلکان/ نجوني) کارول شوي دي، همداسې هدف له والدينو د ماشومانو وليان، مشران (ورونه، خويندی، مور، پلار) او نور چې د ماشومانو مشري او کفالت ورپه غاړه وي، دی.

آنلاین د کمکيانو او ځوانانو ساتنه – د وليانو لارښود – لومړئ برخه

دا زموږ د کمکيانو، ځوانانو او پيغلو آنلاين ساتلو ليکنو دوهمه لړۍ ده، په لومړئ کې موږ ماشومانو/ځوانانو لپاره پر لارښوونو غږيدلي وو، دلته دا لړۍ د دې نجونو/ځوانانو والدينو او وليانو لپاره ده. پدې بحث کې ماشومان/ ځوانان بيلابيل ځايونه کارول شوي دي، لدې څخه هدف دواړه هلکان او نجونی دي، او چيرې چې مشخص د جنس بحث وي، هلته جنس اړونده ټکي (لکه هلکان/ نجوني) کارول شوي دي، همداسې هدف له والدينو د ماشومانو وليان، مشران (ورونه، خويندی، مور، پلار) او نور چې د ماشومانو مشري او کفالت ورپه غاړه وي، دی.

تعليمي نظام – دوهمه برخه

زموږ تعليمی نظام د زده کوونکي په ښوونځي کې له شاملېدو پيليږي او له پوهنتونه پر فراغت پای ته رسيږي، دلته له دې مواردو صرفنظر چې څومره افغانانو ته دا امکان برابر دی چې د تعليم دا لړۍ همداسې بې له خنډه پوره کړي، پوښتنه داده چې دا فارغيدونکي دې هېواد پرمختګ، ځان ساتنې او په ښه لور رهبري کولو ته اوږه ورکولای شي يا نه؟ آیا زموږ له دې تعليمي نظامه فارغيدونکي زده کوونکي د هېواد له تاريخه، ارزښتونو او نواميسو خبر دي؟ آیا دا فارغين په يوازې تنه کولای شي دا هېواد وچلوي؟ پدې لسو کلونو کې پوهنتونه فارغ شوو زده کوونکو څومره کشفيات کړي؟ څومره يې په نړيوالو سياليو کې بريالي شوي دي؟ هڅه به وکړو پدې لیکنه کې دې او ورته نورو پوښتنو ته يو څه پام راواړوو.

تعليمي نظام – لومړئ برخه

زموږ تعليمی نظام د زده کوونکي په ښوونځي کې له شاملېدو پيليږي او له پوهنتونه پر فراغت پای ته رسيږي، دلته له دې مواردو صرفنظر چې څومره افغانانو ته دا امکان برابر دی چې د تعليم دا لړۍ همداسې بې له خنډه پوره کړي، پوښتنه داده چې دا فارغيدونکي دې هېواد پرمختګ، ځان ساتنې او په ښه لور رهبري کولو ته اوږه ورکولای شي يا نه؟ آیا زموږ له دې تعليمي نظامه فارغيدونکي زده کوونکي د هېواد له تاريخه، ارزښتونو او نواميسو خبر دي؟ آیا دا فارغين په يوازې تنه کولای شي دا هېواد وچلوي؟ پدې لسو کلونو کې پوهنتونه فارغ شوو زده کوونکو څومره کشفيات کړي؟ څومره يې په نړيوالو سياليو کې بريالي شوي دي؟ هڅه به وکړو پدې لیکنه کې دې او ورته نورو پوښتنو ته يو څه پام راواړوو.

په افغانستان کې د بریښنایی یا الکترونیکی حکومتداری پیاده کول: ننګونی او فرصتونه – څلورمه برخه

دا ليکنه د همدې موضوع لړۍ څلورمه برخه ده، په لومړئ برخه کې موږ پر ادبي ارزونه او آساساتو، په دوهمه برخه کې پر سازماني، ټولنيز او ټکنالوژئ خنډونو او په درېيمه برخه کې د الکترونيکي حکومتدارۍ د طراحئ پر موډلونو غږيدلي وو.

په قضاوت کې عجله مه کوئ

ژباړه: عبدالواحد سهاک هره پروژه ستونزې رامنځته کوي. د غوره حل د موندلو لپاره، د پروژی مدیران باید دوه ډوله فکرونه وکاروی: پراخيدونکی فکر او متمرکز/راټولیدونکی فکر. د نظرونو رامنځته کول پراخيدونکی فکر دی، د دوی ارزونه او غوره کول… Read More ›

سمې تګلارې ټاکل

موږ د پروژی د مدیریت له مسلکيانو څخه پوښتنه وکړه: تاسو څرنګه دا پریکړه کوئ چی د پروژی د پياده کولو لپاره له کومی کړنلارې/ میتودولوژئ کار واخلئ؟

دا بحث د پروژې مديريت رواجي کړنلارې يا واټرفال (Waterfall) او نوې کړنلارې اجایل (Agile) تر منځ‌ دی. د دې دواړو کړنلارو تر ټولو لوی توپير د بدلون منل دي، داسې ګڼل کيږي چې د پروژې رواجي مديريتي پروسه د بدلون په منلو کې سسته ده او عموماً داسې صنعتونو او پروژو لپاره ښه نتیجه ورکوي چې له لومړني پلان څخه د پروژې تر پايه محدود بدلونونه مني لکه ودانيو جوړول، سرکونه، او نور داسې کارونه چې له پيل څخه يې پلانول نسبتاً آسانه وي.

د کارځای ملګرتوب: ښه که بد؟

انسان ټولنيز مخلوق دی او غواړي چې له نورو سره واوسي، او د همدې اړتیا په رڼا کې له ښوونځي نيولې تر پوهنتون او عادي ژونده، هر چيرې ملګرتوبونه لټوي، او ځينې وخت تلپاتې ملګري پيدا کوي، په عمومي توګه ملګرتوبونه ښه ګڼل کيږي، او له کار ځای بهر ملګرتوبونه د ټولنيزې او رواني اړتيا په رڼا کې پرمخ ځي،

اته (۸) عادته چې مسلکي ژوند مو خرابوي

آیا کله مو له ځان سره فکر کړی چې ولې مسلکي وده نه کوئ يا پر يوه ځای ولاړ ياست، پرمختګ پر مهال صرفنظر کيږئ يا مهمې پروژې نه درسپارل کيږي. ښايي بیلابیل دلایل ولري، خو تر ټولو مهم عنصر شخصي دی، يعنې شخص ځان پخپله وروسته ساتي، دلته موږ پر هغه اته مهمو عادتونو او دلايلو غږيږو، چې مسلکي خلک يې له ځان څخه قصداً یا غير قصدي ښيي، او د هغوی د مسلکي ودې د سستوالي سبب ګرځي.

خیریه ريسکونه (Charitable Risks)

څرنګه په غیر انتفاعي پروژو کی پر څلورو عامو ريسکونو بریالي شو.

مهمه نده چی تاسو چیرته کار کوی پروژه یوه پروژه ده. مګر په غیر انتفاعی نړۍ کی د پروژي مدیریت کولی شی بی ساري خنډونو سره مخ شي. ځینی ننګونی د ټولو غیر انتفاعی ادارو تر منځ عام دی، په داسی حال کی چی نورو يې عموماً د ډیرو کوچنیو سازمانونو لپاره ستونزه وي. ټول يې د ابتکار او ستراتیژیک پلانولو له لارې حل کيدای شي.

مشر له څه جوړ وي؟ اخيري برخه

پدې درې برخو لیکنه کې موږ د مشرئ له نقطې نظره د احساساتو پر ځيرکتيا وغږیدو، لومړئ برخه پر اساساتو او پيژندنه، او دوهمه برخه پر ځان پیژندنی، پر ځان واک لرلو او هڅونه متمرکزه وه، پدې برخه کې موږ پر خواخوږئ او ټولنيز مهارت غږيږي، او همداسې دا پوښتنه څيړو چې آیا احساساتو ځيرکتیا زده کیدای شي؟

مشر له څه جوړ وي؟ دوهمه برخه

مشري د نن د پرمختګ يو تر ټولو مهم اصل دی، مهمه نه ده چې هر مشر دی د بې شمېره خلکو د مشرئ دعويدار وي، خو د مشرئ مشخصات او سلوکونه درلودل د هر شخص د ودې او پرمختګ لپاره يو اصل دی، موږ دلته د احساساتي ځيرکتيا په رڼا کې د مشرئ پر پنځو مهمو عنصرونو غږيږو

مشر له څه جوړ وي؟ – لومړئ برخه

ښه مشران له عادي څه توپير لري؟ موږ دلته پر دې موضوع بحث کوو، دا توپير پر پوهه يا تخنيکي مهارتونو اساس نه دی. دا د احساساتو پر هوښيارتيا/ځيرکتيا (Emotional Intelligence) بنا دی: د پنځه مهارتونو ټولګه چې مشر ته د خپل او خپلو پيروانانو کار بهترولو توان ورکوي. کله چې په يوه شرکت کې د يوه مشر مدير څانګی د احساساتو ځيرکتيا توانونه ټاکلی اندازې ته ورسيږي نو دوی له نورو څانګو شل فيصده بهتره کار کوي.

کله چې استخداموئ، لومړی ازموینه واخلئ بیا مرکه وکړئ

زیاتره خدمتي شرکتونه مشتريانو ته قناعت لپاره پر ماهر او شخصیتی کارکوونکو متکي دي، مګر د دوی موندل ګران دي، په ځینو صنعتونو کی د د کار پريښودنی اندازه له ۵۰٪ څخه زیاته ده. کمزوری کاري بازارونه او په آسانه د انلاین کليکولو له لارې دندې ته عريضو ميکانيزمونو پر شرکتونو بوج زیات کړی دی، چې ښايي د یوی شته وظيفی لپاره سلګونه غوښتنلیکونه ترلاسه کړي. د بيلګې په ډول، په ۲۰۱۲ کې د بریتانیي د ټلیفون صنعتي مرکز (کال سنټر) ۲۶۰۰۰۰ دندو لپاره دوی ۷ میلیونه غوښتنلیکونه ترلاسه کړل.

ډیر ناوخته نه ده، څرنګه خپل مسلک ته راوګرځئ

تاسې کولای شئ د معلوماتی ټکنالوژۍ پروژو ته راستانه شئ، مګر هڅه غواړي. همداسې څرنګه د پوهنتون تجارت څانګی فارغین کولای شی چی د پروژی د مدیریت دندې حاصلی کړي.

زه هڅه کوم چی خپل مسلک بدل کړم – زه غواړم بیرته راشم او وکولای شم د معلوماتي ټکنالوژۍ ډيرې پروژې اداره کړم. خواحساس کوم له پنځو کلونو وروسته چې په بیلابيلو سکتورونو کې مې پروژې اداره کولی، ويره لرم ممکن بیرته راستنیدلو کې مې ځنډ کړیدی؟څه مشوره راکوئ؟