ډير مبارزين کوي چې په هغه کړنلارو چې زموږ پخوانۍ مبارزه او چارې بریالۍ شوې، نو همدا کړنلاره به راتلونکي کې هم د هر څه لپاره کار وکړي، خو نوي حالات نوې کړنلارې او فکر غواړي. دلته هدف له مبارزينو څخه هر هغه څوک دي چې د يوه هدف لاسته راوړلو په هڅه کې دي.
Leadership
سايبري مينه – اخيري برخه
د مصنوعي ځيرکتيا پر مټ د خلکو انځورونو انځورول، غږ برابرول او آن ويډيو جوړول هم مخ پر عام کيدو دي، دلته بحث دا نه دی چې مينې لپاره ټکنالوژي کارول څنګه دي، بحث دا دی چې دا يوه تلپاتې وسيله ده، د رسوايې امکان يې تل شته، او استعمالول يې ځانګړو مهارتونو او پوهې ته اړتيا لري.
يوه څيړنه وايي چې ۶۲٪ کورنۍ فکر کړي چې د ټکنالوژيو مداخله د دوی پر کورني ژوند اغيزمن دي، همدې څيړنه کې ۴۵٪ وايي چې ټکنالوژي د دوی (ښځې او ميړه) په ګډ ژوند کې د ستونزې سبب ګرځي، په هرو درېيو کې يو شخص د ټکنالوژۍ وسيله د خوب په ځای کې کاروي، ۴۳٪ يې وايي چې د دوی د ژوند ملګری (ښځه/ ميړه) دا وسيله د خوب په ځای کې کاروي، چې د دوی پر ګډ ژوند ناوړه اغيزه کړي.
سايبري مينه
بل اړخ ته بيا دوامداره اړيکه ده، که پخوا به د ليک ځواب مياشتو وخت نيوه، يا به مجنون د ليلی له کوڅې تيريدو ته هم خوشحاله وو، نن د ټکنالوژيو له برکته د سهار له اقرارونو د شپې تر ويدو کيدو د مئينانو هر ګام څارل کيدای شي، او دا دوامداره آنلاين او د ټکنالوژيو وسيلو کارول پر تعلقاتو او خپلويو اغيزه لري.
يوه څيړنه وايي چې ۶۲٪ کورنۍ فکر کړي چې د ټکنالوژيو مداخله د دوی پر کورني ژوند اغيزمن دي، همدې څيړنه کې ۴۵٪ وايي چې ټکنالوژي د دوی (ښځې او ميړه) په ګډ ژوند کې د ستونزې سبب ګرځي، په هرو درېيو کې يو شخص د ټکنالوژۍ وسيله د خوب په ځای کې کاروي، ۴۳٪ يې وايي چې د دوی د ژوند ملګری (ښځه/ ميړه) دا وسيله د خوب په ځای کې کاروي، چې د دوی پر ګډ ژوند ناوړه اغيزه کړي.
د ناکامۍ مزل
زموږ فکر د لټون او مزل ته رسيدو پر مهال فرق کړي، هغوی چې د بریاليتوب په لټه کې وي، خپل منزل ته له رسيدو سره بيرته هماغه سلوکونو ته ستنيږي چې دا يې ناکامه کړی وو يا د دې د ناکامۍ د حالت سبب شوي وو، که بيوزله وي خپل لګښتونه کم ساتي خو چې يو دوه روپۍ پيدا کړي بيا يې لګښتونه غير ضروري حالت ته ځي، که ناروغه وي تمرين هم کوي له غذا درملو هر څه سره احتياط کوي، خو چې روغ شي بيا همغو کړو وړو ته ستنيږي چې د دې د ناروغيو سبب ګرځيدلی وو.
د عامه مشرانو پريکړو اغيزه
د مشر د شتون تر ټولو اساسي لامل پريکړې کول دي، او پدې پريکړو کې د دوی له خوا د پريکړو اغيزو او بيو انډول ساتل هم شامل دي. که چيرې مشر فکر کړي چې د دې پریکړې يوازې د نن لپاره دي نو بايد يو ځل بيا په خپل ګريوان کې وګوري. د هيوادونو نن د پرون له پریکړو او د همدې پریکړو د سبا له اغيزو جوړ وي. د غازي امان الله خان پر پريکړو د کفر او بې غيرتۍ ټاپې نن هم شته، د پښتونستان د دعويدارانو او ړانده سياست بيې نن هم موږ پرې کوو، نو که چيرې څوک فکر کوي چې زما د نن د پريکړه يوازې د زما د نن لپاره ده، نو پر خپل ارزښت نه پوهيږي.
د بدلون له ډار اخوا
هر کله چې موږ يوې چارې ته لاس اچوو او خطر قبلوو نو عموماً له څلور ډوله ويرو/ ډاره تيريږو، لومړی د حماقت ويره، دوهم د پريښودنې ويره، درېيم د سپکاوي ويره او څلورم د ليونتوب ويره.
د مشر د وخت او زيار اړيکه – څلور اصله
نن سبا اکثريت فکر کړي چې مصروفيت ارزښت دی، په کارځای کې تر ډيره پاتې کيدل د زحمت نښه ده، پر دې وياړي چې تر شپې ناوخته په دفتر کې وم، خو همدوی چې تر ناوخته په کارځای کې وي يا هغوی چې له نورو تمه ساتي چې تر ناوخته پاتې شي، دا نه ويني چې کار ولې پر وخت نه خلاصيږي؟
ارزښت د وخت دی خو د همدې وخت مديريت لپاره مهارت ضروري دی، يعنې بايد په دې پوه شي چې له وخت څرنګه پر خپل وخت سمه ګټه واخيستل شي لکه که يو څوک د شلو دقيقو غونډه په يوه ساعت کې نه شي راټولولی نو له هغې به څه تمه وکړې چې په اتو ساعتونو کې څومره کار وکړي
د راتلونکي وده
د نيوټن د خوځښت قانون دی، چې وايي يو توکی تر هغې په خپل حالت کې دی تر څو چې يوه بهرنۍ قوه يې حالت بدل نه کړي، يعنې که يو څه په ولاړ حالت کې وي تر هغې به ولاړ وي تر څو چې بهرنۍ قوه يې ونه خوځوي، او يو څه چې په خوځښت کې دي، تر هغې به خوځيږي تر څو چې بهرنۍ قوه يې ونه دروي.
که په راتلونکي کې وده غواړئ، د شخص، ادارې، هيواد په توګه ځان بايد وخوځوئ، هغه عوامل به راپيدا کوئ چې ستاسې د ودې سبب ګرځي، تر څو چې هغه بهرنۍ قوه که هغه مهارت وي، پوهه، سلوک، راشه درشه، سياسي ځيرکتيا، هر څه چې وي، ونه پيژنئ، ونه يې کاروئ، تر هغې به مو اوسنی حالت بدل نه شي.
د علومو ويش
Distinction of Knowledge – د علومو ويش
د امپراطوريو په عروج او زوال کې يو تر ټولو اساسي او کليدي بحث د هغه امپراطورئ له پوهې سره جوړښت دی، د تاريخ هره امپراطوري چې راواخلی هغه وخت يې سقوط ته لار پرانيستی چې د علم پر ارزښت يې سترګې پټې کړي دي.
اهداف او عادتونه
زموږ راتلونکی نامعلومه ده، خو عادتونه، مهارتونه او پوهه موږ ته دا ټاکلی شي چې راتلونکی مو بايد څرنګه وي، د پيغمبر (ص) د مبارکې وينا پر دې مفهوم دا بحث راټولوم چې بهترين عبادت دوامداره عبادت دی، آن که اندکه هم وي، هر هغه څه چې دوامداره کوئ هغه ستاسې راتلونکی ټاکي، اوس نو تاسې پورې ده چې تاسې دا خپل ژوند پر څه تيروئ او څومره ارزښت ورکوئ.
له انساني بيالوژي اخوا
ټکنالوژي انساني فکر، توان، ځواک او پوهه پراخوي، د نن ټکنالوژي له پرون سره توپير لري، انسان که پرون د آس مهارولو، باروت کشفولو، اورګاډي جوړولو، بریښنا او کمپيوټر کشف ته خوښ وو، نن له ځمکې پښې سپکوي، د کهکشان تنابونه ورته لنډ ښکاري، دا هماغه انسان دی چې پر دې عقيده لري چې الله ورته هر څه په دې جهان کې د تسخير او ژوند آسانولو لپاره پيدا کړي دي، خليفه دی واک لري چې له خپلې پوهې نيولې د کهکشانونو تر تنابونو هر څه د ځان ودې او د بشر ژوند آسانولو لپاره وکاروي.
ورسره دوهم د مهارت بحث دی، دا شخص د يوه کار پر څنګه پوهيږي، خو پر ولې يې سر نه خلاصيږي، دا د هغه ماشومانو مثال لري چې تاسې ورته يو کار وواياست هغه کار درته پر بهتره توګه اجرا کړي خو که ورته ووايي چې ولې، نو وايي چې تاسې ويل، ورسره د چارو تر منځ پر ربط نه پوهيږي، يوه اداره به ښه چلوي خو پرون به له نن، او نن به له سبا سره نشي تړلای
دې سره دريېم بحث د سلوک دی، يو څوک به ښه پوه وي، مهارت به يې هم سم وي، خو اړونده سلوکونه به نه لري، لکه تاسې يوې ادارې لپاره رئيس ټاکئ، دا شخص به پوه او ماهر دواړه وي، خو له هرې دوهمې خبرې سره به درته وايي چې له ما پرته ټول غله ياست، وروسته به خبر شی چې ځوان بچي له ځان سره له کوره بوجۍ راوړې وه.
زده کړه يوه دوامداره پروسه ده، خو څرنګه چې ښوونځي او پوهنتونونه د زده کړې پر خرڅلاوو راڅرخي، خلکو ته دا فکر ورکوي يا تر ډيره خلکو دا فکر اخيستی چې زده کړه يوازې تر همدې دوو محدوده ده، يا له زده کړې هدف یوازې همدا دوه ځايونه يا اړونده موضوعات دي
د ناپوهۍ بيه
څه فکر کوئ، چې د خپلې پوهې، مهارت يا ستونزو حل ابتکاري تجربې د کموالي له کبله چې هره ورځ/مياشت کم معاش اخلئ، لس يا شل کاله وروسته به درته دا ناپوهي پر څو پريوځي؟ يوازې يو اقتصادي/ مالي شميره ورکړئ چې که چيرې يو خاص مهارت مو زده کړ، او ورسره مو د هغې له کبله امتيازات ډير شو څومره به وي، که زده يې نه کړئ، دا ناپوهي به درته په څو پريوځي.
دا خلک پوهيږي چې څه وکړي خو نه پوهيږي چې څنګه؟
ورسره دوهم د مهارت بحث دی، دا شخص د يوه کار پر څنګه پوهيږي، خو پر ولې يې سر نه خلاصيږي، دا د هغه ماشومانو مثال لري چې تاسې ورته يو کار وواياست هغه کار درته پر بهتره توګه اجرا کړي خو که ورته ووايي چې ولې، نو وايي چې تاسې ويل، ورسره د چارو تر منځ پر ربط نه پوهيږي، يوه اداره به ښه چلوي خو پرون به له نن، او نن به له سبا سره نشي تړلای
دې سره دريېم بحث د سلوک دی، يو څوک به ښه پوه وي، مهارت به يې هم سم وي، خو اړونده سلوکونه به نه لري، لکه تاسې يوې ادارې لپاره رئيس ټاکئ، دا شخص به پوه او ماهر دواړه وي، خو له هرې دوهمې خبرې سره به درته وايي چې له ما پرته ټول غله ياست، وروسته به خبر شی چې ځوان بچي له ځان سره له کوره بوجۍ راوړې وه.
زده کړه يوه دوامداره پروسه ده، خو څرنګه چې ښوونځي او پوهنتونونه د زده کړې پر خرڅلاوو راڅرخي، خلکو ته دا فکر ورکوي يا تر ډيره خلکو دا فکر اخيستی چې زده کړه يوازې تر همدې دوو محدوده ده، يا له زده کړې هدف یوازې همدا دوه ځايونه يا اړونده موضوعات دي
څيړنه، ټکنالوژي او فکري خپلواکي
د حل لاره يې د ځان پوهول دي، هر هغه څه چې لولئ ضرور نه ده سم وي، خپله د ازاد او ارزوونی فکر زده کول دي چې هر څه وارزولی شئ چې دا ارزونه هم پر پوهه کيږي، خپل اولاد ته آزاد فکر او پرېکړې کول ښودل دي نه دا چې تر څلويښت کلنئ د پلار پر دسترخوان ناست وي، ورته دا ښودل دي چې ابتکارات وکړي هر څه وپوښتي او ورته ځواب پيدا کړي، او په لويه کې له دولت او پوهنتونو دا تمه ده چې څيړنې وکړي، هغه هېوادونه چې پورته مو ترې يادونه وکړه يا داسې نور ورته هېوادونه د کشفياتو لپاره وزارتونه لري، نوو مفکورو ثبتولو او هغې تشويقولو لپاره قانوني لارې چارې لري او لوړ پوړي دولتي چارواکي يې پوهيږي چې زما د نن پوهه زما د سبا د ازادئ او واکدارئ تضمين دی.دا خلک پوهيږي چې څه وکړي خو نه پوهيږي چې څنګه؟
ورسره دوهم د مهارت بحث دی، دا شخص د يوه کار پر څنګه پوهيږي، خو پر ولې يې سر نه خلاصيږي، دا د هغه ماشومانو مثال لري چې تاسې ورته يو کار وواياست هغه کار درته پر بهتره توګه اجرا کړي خو که ورته ووايي چې ولې، نو وايي چې تاسې ويل، ورسره د چارو تر منځ پر ربط نه پوهيږي، يوه اداره به ښه چلوي خو پرون به له نن، او نن به له سبا سره نشي تړلای
دې سره دريېم بحث د سلوک دی، يو څوک به ښه پوه وي، مهارت به يې هم سم وي، خو اړونده سلوکونه به نه لري، لکه تاسې يوې ادارې لپاره رئيس ټاکئ، دا شخص به پوه او ماهر دواړه وي، خو له هرې دوهمې خبرې سره به درته وايي چې له ما پرته ټول غله ياست، وروسته به خبر شی چې ځوان بچي له ځان سره له کوره بوجۍ راوړې وه.
زده کړه يوه دوامداره پروسه ده، خو څرنګه چې ښوونځي او پوهنتونونه د زده کړې پر خرڅلاوو راڅرخي، خلکو ته دا فکر ورکوي يا تر ډيره خلکو دا فکر اخيستی چې زده کړه يوازې تر همدې دوو محدوده ده، يا له زده کړې هدف یوازې همدا دوه ځايونه يا اړونده موضوعات دي
ولې اوږد فکر مهم دی؟
هره هغه څه چې نن کوئ هغه ستاسې سبا ټاکي، راتلونکی به نامعلوم وي، خو هغه سلوکونه چې هغې سره سبا ته ځئ هغه معلوم دي، خپل سلوک، مهارت او پوهه سمه کړئ، ستاسې سبا پخپله سمې ته روانيږي.
د مفاهمې اته نيمګړي تمايلات
هر انسان تمايلات لري، له تمايلاتو هدف خاص فکر او خاص سلوکونه لري، په يوه خاص چاپيريال او دايره کې له خاصو خلکو سره اوسيږي، دا ټول د ده پر کړه وړو اغيزه کړي، او کله کله چې پوه شي چې له دې دايرې وتل ما له ستونزو او ننګونو سره مخ کوي، نو له دې دايرې نه وځي او هغوی چې د ده له فکر سره مخالف نظر ولري يا لدې دايرې بهر ژوند کوي، نيمګړې او فاسد يې بولي.
د ماهر کاري ځواک روزلو جریان
همداسې د کرهڼې، طبابت، انجينرۍ او نورو مسلکي چارو پوهان ښايي لدې هم ډيره موده ونيسي چې د خپل مسلک له اړونده چارو له مسؤليته په بهتره توګه راووځي، او بيا چې کله همدې مسلکونو لپاره په ملي کچه د کړنلارو، تګلارو او پلانونو جوړولو بحث راشي نو بيا د همدې مسلک ښه تکړه متخصصين څو کلنو تجربو او دوامداره مشورو ته اړتيا لري تر څو هېواد په ښه لور رهبري کړي.
کله چې په ژوند کې له يوه ستر بدلونه تير شئ، دا پنځه کړنلارې وکاروئ (۲)
موږ په تيره لومړئ برخه کې وغږيدو چې د ژوندانه له بدلونه په ښه توګه تيريدو لپاره له خپل پخوا څخه ځان په ښه توګه راپرې کړو، ورسره زموږ له خپل پخوا څخه چاره نه شته، هغه زموږ د ژوندانه برخه ده، نو بايد خپل پخوا له نن سره داسې وتړو چې ژوند ته مو يو مفهوم ورکړي، همدې بحث ته دوام ورکوو.
کله چې په ژوند کې له يوه ستر بدلونه تير شئ، دا پنځه کړنلارې وکاروئ – (۱)
که خوښيږي مو يا نه خو بدلون د ژوند برخه ده، خو کله چې موږ له يوه ستر بدلونه تير شو او احساس وکړو چې دا بدلون پر موږ تپل شوی دی، نو بيا ژوند د پيژندنې او د ارزښت له يوې دريدا سره مخ شي، داسې يو احساس چې څوک پکې ځان نښتی احساسوي، داسې حالت چې څوک پکې له بدليدونکي موقف يا چاپيريال سره ځان نشي عيارولی.
پوهه، مهارت او سلوک
پوهه تيوریکې بڼه لري، دا عالمان او پوهان خو هسې هم نه دي بدنامه چې وايي ټولې خبرې دې کتابي دي، لکه يو څوک غواړي پيسه داره شي، ښه به پوهيږي چې پيسه څنګه ګټل کيږي، خو له خپلې ميرمنې نيولي تر دوکانداره له هر چا به پور وړی وي،
دا خلک پوهيږي چې څه وکړي خو نه پوهيږي چې څنګه؟
ورسره دوهم د مهارت بحث دی، دا شخص د يوه کار پر څنګه پوهيږي، خو پر ولې يې سر نه خلاصيږي، دا د هغه ماشومانو مثال لري چې تاسې ورته يو کار وواياست هغه کار درته پر بهتره توګه اجرا کړي خو که ورته ووايي چې ولې، نو وايي چې تاسې ويل، ورسره د چارو تر منځ پر ربط نه پوهيږي، يوه اداره به ښه چلوي خو پرون به له نن، او نن به له سبا سره نشي تړلای
دې سره دريېم بحث د سلوک دی، يو څوک به ښه پوه وي، مهارت به يې هم سم وي، خو اړونده سلوکونه به نه لري، لکه تاسې يوې ادارې لپاره رئيس ټاکئ، دا شخص به پوه او ماهر دواړه وي، خو له هرې دوهمې خبرې سره به درته وايي چې له ما پرته ټول غله ياست، وروسته به خبر شی چې ځوان بچي له ځان سره له کوره بوجۍ راوړې وه.
زده کړه يوه دوامداره پروسه ده، خو څرنګه چې ښوونځي او پوهنتونونه د زده کړې پر خرڅلاوو راڅرخي، خلکو ته دا فکر ورکوي يا تر ډيره خلکو دا فکر اخيستی چې زده کړه يوازې تر همدې دوو محدوده ده، يا له زده کړې هدف یوازې همدا دوه ځايونه يا اړونده موضوعات دي
د بې ارزښتو هڅې
له ثانيو دقيقه، له دقيقې ساعت، له ساعت ورځ، له ورځې اونۍ او همداسې يې در واخلئ، که د وخت قدر کوئ د وخت له تر ټولو کوچني اندازه کيدونکي واحد به يې رااخلئ او همداسې به د نورو ارزښت ډيروئ. انسان خپل د راتلونکي برياليتوب نن نه ټاکي، ځکه سبا چا ته نه دی معلوم، خو نن خپل سلوک ټاکي، خپل کړه وړه هغې هدف سره برابروي چې دا د هغې لپاره کار کړي، بيا همدا سلوک او کړه د دې هغې هدف په لور مزل او بریاليتوب ټاکي.
څلور کلن، اته کلن يا لس کلن تعليم مو د ټول عمر بريا يا لوری نه ټاکي، دا سند مو له پوهنتونه فارغوي، او که چيرئ واکداره شوئ ښايي يو څوک آن دوکتورا همداسې د الله (ج) د رضا لپاره درکړي، خو هره ورځ به تاسې دا ټاکئ چې له ژونده څه غواړم او څرنګه ورته رسيدلای شم، او هغه سلوکونه به خپلوئ چې هلته مو رسوي.
مشري || ټکنالوژي || مديريت|| بدلون 